Beschrijfruimte

In onze Beschrijfruimte karakteriseren we de inhoud en structuur van sedimenten. Dat biedt inzicht in de fysieke en seismische kenmerken van de Nederlandse ondergrond. Onze beschrijvingen staan aan de basis van de lithostratigrafie en de ontwikkeling van geologische modellen.

Oorsprong en bruikbaarheid van de ondergrond

De sedimenten en hun opeenvolgingen leveren informatie over het afzettingsmilieu en hun afwisseling: rivier, zee, meer of duin. Of droog, nat, warm of koud. Ook stellen we de stevigheid van de ondergrond vast. De gemeten porositeit van het sediment is een maat voor de waterdoorlatendheid of juist de opslag van water of CO2. Zo is te achterhalen of locaties in de ondergrond bruikbaar zijn voor toepassingen die bijdragen aan de energietransitie.

Overzicht van de Beschrijfruimte bij de Geologische Dienst Nederland, onderdeel van TNO
Overzicht van de Beschrijfruimte bij de Geologische Dienst Nederland, onderdeel van TNO.

Representatief materiaal

We meten en schatten de fysische kenmerken zoals korrelgrootte. Op basis van chemische reacties stellen we van materiaal zoals kleien, lemen, zanden, grinden en venen de chemische eigenschappen vast: kalk reageert bijvoorbeeld met zoutzuur. We beschrijven structureel en secuur de sedimenten van in principe zowel het aardoppervlak als tot honderden meters daaronder, uit groeves, bouwputten, en boringen. Boringen kunnen volledig gekernd zijn of bestaan uit via lucht- en/of waterlift opgehaald sediment en is daarmee (meestal) een representatief voorbeeld van het bulksediment.

Sedimentbeschrijvingen

Sedimentbeschrijvingen bestaan uit een scala aan informatie over onder meer de sedimentsoort zoals klei, leem, zand, grind en organisch materiaal en hun procentuele verhoudingen, die samen het sedimenttype karakteriseren. Daarnaast kijken we naar kleur, samenstelling, vorm, kleur en grootte van de korrels, bijmenging van andere typen sediment (bijvoorbeeld kleibrokken in zand), biogene inhoud zoals schelpen en plantenresten en sedimentaire structuren (gelaagdheid, erosieve contacten, bioturbatie, doorworteling). Vaak maken we om praktische redenen een onderscheid tussen sedimenten en gesteenten, ondanks het feit dat een gesteente meestal ook een sediment is geweest, met eventuele bijbehorende structuren en resten van ooit levende organismen. Gesteente is een door diverse chemische en fysische invloeden verhard sediment.

Apparatuur

Bij onze metingen maken we gebruik van hulpmiddelen als microscopen, binoculairs, Munsell kleurkaarten (voor sedimenten en gesteenten), snijmachine, zoutzuur (10%; voor het aantonen van kalk), peroxide (5%; voor het aantonen van organisch materiaal), en daarnaast nog een keur aan diverse attributen, variërend van hamers en beitels tot pincetten en prepareernaalden. Bovendien kunnen we gebruik maken van diverse collecties die bestaan uit – en worden aangevuld met – nieuw vergelijkingsmateriaal voor schelpen (uit zoet en zout water), grindsoorten, sedimentsoorten en een uitgebreide collectie gesteenten.

Meer weten over onze Beschrijfruimte

In onze Beschrijfruimte werkt een team van enthousiaste medewerkers. Wil je meer informatie? Neem contact op met Ronald Harting via onderstaande blauwe knop met het label ‘mail direct’.