
Informatievoorziening strategische grondwatervoorraad Utrecht
Water, bodem en ondergrond spelen een centrale rol bij complexe ruimtelijke opgaven waar Nederlandse provincies en gemeentes voor staan. Denk aan drinkwaterwinning, bodemenergie en aardwarmte. Het duurzaam en zorgvuldig gebruik van de ondergrond is hierbij essentieel.
Ook de provincie Utrecht staat voor deze opgaven. Om beter onderbouwde keuzes te kunnen maken ontwikkelt de provincie samen met andere partijen een gebiedsgerichte driedimensionale systematiek voor de ondergrond. De provincie stelt hierbij als doel de bodem, het grondwater en de diepe ondergrond nu en in de toekomst verantwoord te benutten. Met behoud of verbetering van kwaliteit en ruimte voor maatschappelijke functies.
Pilotstudie ‘Informatievoorziening strategische grondwatervoorraad’
Om deze 3D-systematiek te kunnen ontwikkelen, had de provincie behoefte aan een gebiedsgerichte 3D-visualisatie van de ondergrond. Inzicht in de ligging, kwaliteit en eigenschappen van de strategische grondwatervoorraad en het omliggende grondwater is hierbij van belang.
In samenwerking met TNO Geologische Dienst Nederland is hiervoor een gerichte pilotstudie uitgevoerd: “Informatievoorziening strategische grondwatervoorraad”.
De pilotstudie is onderdeel van het programma Decentrale Overheden, dat uitgevoerd wordt in het kader van de nationale taakstelling van TNO-GDN, gefinancierd door de Rijksoverheid. Het programma DO heeft als doelstelling decentrale overheden meer en beter te voorzien van informatie en kennis over het (duurzaam) gebruik van de ondergrond.
Data en datasets als bouwstenen
De pilotstudie voorziet in de benodigde data en datasets als bouwstenen. Hiermee kan de provincie Utrecht 3D-visualisatie van de ondergrond en de ontwikkeling van een gebiedsgerichte 3D-systematiek realiseren.
Projectresultaten
De samenwerking met de provincie Utrecht heeft een aantal concrete resultaten opgeleverd:
- GIS-dataset met geselecteerde ondergrondgegevens uit publieke TNO-GDN modellen,
- een schematisering van watervoerende pakketten en scheidende lagen in de Utrechtse ondergrond,
- een overzicht van de totstandkoming en het gebruik van de dataset,
- een eerste verkenning naar mogelijkheden voor beheer, analyse en 3D visualisatie van de informatie, met de focus op het gebruik door decentrale overheden.
- Het rapport “Informatievoorziening strategische grondwatervoorraad. Een pilotstudie binnen het TNO-GDN programma voor decentrale overheden.” met toelichtende bijlage en een managementsamenvatting.
Bovenstaande resultaten maken het mogelijk om vergelijkbare studies in relatie tot de beleidsvorming rond grondwatervoorraden efficiënter te kunnen uitvoeren.
Voor de provincie Utrecht geldt dat zij hiermee beschikken over bouwstenen die hen helpen bij het ontwikkelen van een eigen 3D-instrument. Het 3D-instrument helpt hen op zijn beurt bij het voorbereiden van beleidskeuzes en plannen over het duurzaam en veilig gebruik van de ondergrond en het grondwater. Ook helpt het bij de uitleg hiervan aan bewoners, bestuurders en collega’s.
Landelijk inzetbaar
De aanpak uit deze pilotstudie is niet alleen waardevol en toepasbaar voor Utrecht, maar ook voor andere decentrale overheden. Gemeenten, provincies en waterschappen kunnen de projectresultaten en werkwijze gebruiken om zelf een dataset te maken voor hun eigen regio. Hiermee draagt de pilotstudie bij aan een duurzame informatievoorziening. Daarnaast ondersteunt het andere decentrale overheden bij het maken van toekomstbestendige keuzes op het gebied van de energietransitie, klimaatadaptatie en grondwatervoorzieningen.
Resultaten online beschikbaar
Via DINOLoket zijn de GIS-dataset, de eindrapportage met toelichtende bijlage en de managementsamenvatting beschikbaar. Klik hiervoor op onderstaande blauwe knop met het label ‘Resultaten pilotstudie downloaden’
Meer weten over kennisdeling met overheden?
Ben je geïnteresseerd in de informatievoorziening en kennisdeling met lokale en regionale overheden, de samenwerking en de producten die wij hiervoor ontwikkelen? Kijk dan op onze projectpagina Informatievoorziening decentrale overheden.




