Grondwater

Grondwater

De samenstelling van de ondergrond is van grote invloed op de standen en kwaliteit van grondwater. Geologische Dienst Nederland is hét instituut waar geologische informatie en vraagstukken over grondwater bij elkaar komen. Zo bieden we kennis voor gebruik van ons landoppervlak, duurzame drinkwatervoorziening en de inzet van hernieuwbare energie en andere toepassingen.

Grondwaterstanden 

GDN doet onderzoek naar de variatie van grondwaterstanden en maak resultaten daarvan beschikbaar op de website Grondwaterstanden in beeld. Variaties in ruimtelijke zin geven inzicht in de stroming van grondwater. De horizontale stromingsrichting is af te leiden uit de zogeheten isohypsen, de lijnen van gelijke grondwaterstand. Verticale verschillen in grondwaterstanden duiden op de aanwezigheid van kleilagen in de ondergrond, met een beschermende werking voor bijvoorbeeld de drinkwatervoorziening.

Variatie in de tijd is van belang voor de beschikbaarheid van water en landgebruik, waarbij de grond niet te nat of te droog mag zijn. In Nederland beïnvloeden neerslag en verdamping de grondwaterstijghoogten sterk. De reactie van de stijghoogte is een soort handtekening van het grondwatersysteem en GDN gebruikt die ook om de werking van dat systeem beter te begrijpen.

Kwaliteit van grondwater

In het grondwater zijn stoffen opgelost, zowel van natuurlijke oorsprong als afkomstig van menselijke activiteiten. Met ons onderzoek maken we inzichtelijk welke stoffen met het regenwater de bodem indringen, hoe opgeloste stoffen in de bodem doordringen en zich verspreiden en welke processen in de ondergrond plaatsvinden. Dat is bijvoorbeeld relevant voor de natuur en voor ons drinkwater. We kijken daarbij ook naar de leeftijd van grondwater – ofwel hoe lang het water al in de grond zit – die kan variëren van enkele weken tot duizenden jaren. Bekijk de grondwaterkwaliteit op de website Grondwaterkwaliteit in beeld.

Gevolgen van ondergrondse energietoepassingen

Bij warmte-koudeopslag (wko) is water in de ondiepe ondergrond, tot enkele honderden meters diepte, in gebruik voor de opslag van warmte. Daarnaast is heet water in de diepe ondergrond te gebruiken is voor aardwarmte, ofwel geothermie. Bij het omhoogpompen van zowel ondiep als diep water is het van belang om de kwaliteit van het ondiepere grondwater te beschermen. Wij onderzoeken de risico’s van wko en geothermieputten op de kwaliteit van het grondwater. Een systeem met vergunningen en controle blijft van belang wanneer geothermie in de toekomst een grotere rol gaat spelen in ons energiesysteem.

Grondwater vraagt samenwerking

Op het gebied van grondwater werkt GDN samen met andere onderzoeksinstituten en adviesbureaus. Deltares gebruikt bijvoorbeeld bovengenoemde grondwaterdata van Grondwaterstanden in beeld en Grondwaterkwaliteit in beeld samen met onze ondergrondmodellen, voor het landelijk grondwatermodel van het NHI (LHM). Ons hydrogeologisch model REGIS II biedt informatie over de opbouw en waterdoorlatendheid van de ondergrond. Ons model GeoTOP geeft meer detail in de bovenste 50 meter. Die grondwatermodellen leveren weer informatie op die wij kunnen gebruiken.

Meer informatie

Wil je meer weten over onze bijdrage aan het onderzoek naar de standen en kwaliteit van grondwater? Neem contact op met Willem Jan Zaadnoordijk via onderstaande blauwe knop met het label ‘mail direct’.