Paleo-Five: laatste grens in Noordzee-exploratie

Paleo-Five: laatste grens in Noordzee-exploratie

In het grensoverschrijdende project Paleo-Five hebben onderzoekers van de Geologische Dienst Nederland in samenwerking met de Britse Geologische Dienst gewerkt aan het in kaart brengen van oude, diep begraven gesteentelagen uit het Carboon. Experts op het gebied van geologie, geochemie, paleo-ecologie en seismiek onderzochten hoe de geologische verspreiding en samenstelling van deze gesteentelagen is opgebouwd voor een gezamenlijk offshore gebied van vijf landen in de zuidelijke en centrale Noordzee.

300 miljoen jaar oude gesteentelagen

Het Carboon is een geologische periode die duurde van zo’n 350 tot 300 miljoen jaar geleden. Het oudste stukje Nederland ontstond in die periode: in de Zuid-Limburgse Heijmans Groeve komen gesteentelagen uit het Carboon aan het oppervlak. In de rest van de Nederlandse ondergrond (on- en offshore) liggen deze gesteentelagen vaak zo diep begraven dat er te weinig kennis is uit geboorde olie- en gasputten. Deze gesteentelagen zijn echter wel van belang omdat zij een belangrijke bron zijn van aardgas. 

Regionale samenwerking

Lange tijd werden olie en gas gewonnen uit gesteente lagen uit Trias, Jura en/of Krijt. Inmiddels is een hernieuwde belangstelling ontstaan voor de diepere, oudere en minder toegankelijke delen van de ondergrond uit bijvoorbeeld het Carboon als potentiele gas reservoirs. Geologische aardlagen houden echter niet op langs landsgrenzen en internationale samenwerking is daarom noodzakelijk om hun ontstaansgeschiedenis te begrijpen. De GDN en de Britse Geologische Dienst (BGS) hebben daarom hun krachten gebundeld in een grootschalig, grensoverschrijdend onderzoek naar het koolwaterstof-potentieel van de Paleozoïsche eenheden in een vijflandengebied (Nederland, Verenigd Koninkrijk, Duitsland, Denemarken en Noorwegen) in de Zuid-Centrale Noordzee: het ‘Paleo-Five’ project.

Gesynchroniseerd stratigrafisch schema

Geologische kaarten die het resultaat zijn van regionale exploratiestudies eindigen over het algemeen tegen landsgrenzen. Daarbij zijn vaak ook landspecifieke namen in gebruik voor de verschillende gesteentelagen, wat bij grensoverschrijdende studies leidt tot mismatches en verwarring. Het eerste bereikte resultaat van de Paleo-Five studie is een gesynchroniseerd stratigrafisch schema van de opbouw en benaming voor de oude Carboon gesteentelagen in de vijf Noordzee-landen.

Pre-Westfalien brongesteente

Een belangrijk maar slecht begrepen aspect van het Paleozoïsche petroleumsysteem is het pre-Carboon brongesteente, het pre-Westfalien. Door het Paleo-Five project begrijpen we nu beter dat deze pre-Carboon aardlagen zijn afgezet in een getijdegebied en ondiepe delta in een gebied dat de vijf landen omvatte.

Via Paleo-Five integreren we grensoverschrijdende log-correlaties en trekken we samen op bij sedimentologisch veldwerk. Nieuwe analyses op het gebied van palynologie en organische geochemie (zoals pyrolyse) zijn gebruikt om de samenstelling van de Carboon lagen beter te begrijpen, en de ouderdom preciezer vast te stellen. Verder is het project ondersteund door een regionale, geïntegreerde interpretatie van seismische gegevens en zwaartekracht-/maturiteitsdata.

Mijlpaalproject

Met zestien exploratie- en productiebedrijven die het project hebben gesponsord en allemaal een grote belangstelling hebben voor het Paleozoïcum van de Zuid-Centrale Noordzee, zijn de resultaten van het Paleo-Fiveproject een mijlpaal voor huidige en toekomstige exploratie-inspanningen die zich richten op het Paleozoïcum van de Noordzee. Het rapport waarin alle bevindingen zijn opgeschreven, wordt eind 2022 deels vrijgegeven.

Wil je meer informatie? Neem contact op met Drs. Friso Veenstra via onderstaande blauwe knop met het label ‘mail direct’.