Geïnduceerde seismiciteit
Door het winnen en opslaan van energie in de ondergrond komen gesteenten onder spanning te staan. Trillingen en aardbevingen kunnen het gevolg zijn. De Geologische Dienst Nederland adviseert enerzijds bij actueel overheidsbeleid dat zich richt op deze geïnduceerde seismiciteit. Daarnaast dragen we nationaal én internationaal bij aan innovatieve projecten die relevant zijn voor de energietransitie. Want ook na de afbouw van de gaswinning in Nederland zal de diepe ondergrond nog een grote rol blijven spelen in onze energievoorziening, via gasopslag en het gebruik van aardwarmte.
Bewegingen in de ondergrond
Door het gesteente in de diepe ondergrond lopen vele natuurlijke breuken, waarlangs bewegingen kunnen plaatsvinden. Om de risico’s op aardbevingen te kunnen inschatten, is het van belang om te begrijpen welke krachten een rol spelen in gesteenten, maar ook om de link te leggen tussen die krachten en de kans op een aardbeving. De GDN heeft beide expertises in huis, voor een groot deel door onderzoek aan de diepe ondergrond voor de winning van gas, olie en zout sinds de jaren ’50. We lopen nu wereldwijd voorop door onze kennis van de geomechanica en geïnduceerde seismiciteit.
Gebruik diepe ondergrond voor gasopslag
De laatste jaren vergaren we kennis over de seismische gevolgen van gasopslag in oude gasvelden en zoutcavernes. Want ook de – tijdelijke of langdurige – opslag van aardgas, duurzame energie en CO2 in de vorm van waterstof leidt in de diepe ondergrond tot veranderingen in druk en temperatuur, en daardoor spanning op gesteenten. Maar veel van de gevolgen zijn nog onvoldoende bekend en daarom is toegepast geomechanisch onderzoek noodzakelijk.
Druk- en temperatuurverandering door geothermie
De komende jaren zullen we bovendien veel leren over de diepe ondergrond in de rest van het land door ons onderzoek aan een kansrijke stap in de energietransitie: de winning van aardwarmte, geothermie. Richtten we ons voorheen vooral op de invloed van drukverandering in de diepe ondergrond, tegenwoordig ligt de uitdaging in het begrijpen van de gevolgen van veranderingen in de temperatuur: het winnen van aardwarmte gaat gepaard met de injectie van koud water en dat veroorzaakt inkrimping van diepe gesteenten.
Veilige CO2-opslag
Door het offshore winnen van olie en gas is inmiddels ook steeds meer bekend over de ondergrond van de Noordzee. Deze kennis gebruiken we als startpunt voor de offshore opslag van koolstofdioxide (CCS, Carbon Capture and Storage). De kennis die we opdoen bij CO2-opslag kunnen we bovendien elders in de wereld inzetten om de seismische gevolgen van de injectie van afvalwater te modelleren en om de mogelijkheden voor CO2-opslag op land in andere delen van Europa te onderzoeken.
Wil je meer informatie? Neem contact op met Jan ter Heege via onderstaande blauwe knop met het label ‘mail direct’.
